19.05.2022

Wniosek o upadłość – prawo czy obowiązek przedsiębiorcy?

Być może to truizm, ale z naszego doświadczenia wynika, że przedsiębiorca popadający w problemy finansowe koncentruje się na podjęciu wszelkich możliwych działań mających na celu poprawienie sytuacji ekonomicznej i zapewnienie ciągłości działania firmy. Utrata płynności finansowej często uważana jest za sytuację przejściową, tym samym ogłoszenie upadłości, jako ostateczność zupełnie nie jest rozważane.

Należy jednak pamiętać, że złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie jest jedynie prawem przedsiębiorcy, a jego obowiązkiem. Ustawa prawo upadłościowe w sposób jednoznaczny stanowi, że w przypadku zaistnienia stanu niewypłacalności, przedsiębiorca ma obowiązek zgłoszenia takiego wniosku.

Jak należy rozumieć stan niewypłacalności?

Przez niewypłacalność rozumie się utratę możliwości wykonywania zobowiązań pieniężnych, rozumianą jako:

Powyższe przesłanki zostały wprost wskazane w ustawie prawo upadłościowe, nie oznacza to jednak, że przedsiębiorca we własnym zakresie nie może wskazać innych podstaw utraty zdolności do regulowania zobowiązań finansowych. Przesłankami takim mogą być w szczególności m.in. utrata kontraktów z kluczowymi klientami, z którymi współpraca stanowiła główny przychód firmy, czy utrata innych, stałych źródeł finansowania.

W jakim terminie zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości?

Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać złożony w terminie 30 dni od dnia wystąpienia podstawy do ogłoszenia upadłości, czyli od dnia wystąpienia stanu niewypłacalności.

W związku ze zmianami wprowadzonymi tzw. tarczą antykryzysową, termin złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości został zmodyfikowany w ten sposób, że w przypadku, gdy podstawa ogłoszenia upadłości powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19, bieg 30-dniowego terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu.

Po zakończeniu okresu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości biegnie na nowo.

Co istotne, jeżeli stan niewypłacalności powstał w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 domniemywa się, że powstał z powodu COVID-19.

Kto powinien złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości?

Wniosek o ogłoszenie upadłości powinna złożyć osoba uprawniona do reprezentacji przedsiębiorstwa. Ponadto, wniosek taki może być złożony przez wierzyciela dłużnika.

Brak złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez osoby do tego zobowiązane może skutkować osobistą odpowiedzialnością członków zarządu lub wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki, jak również orzeczeniem zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.

Wobec powyższego, w przypadku problemów finansowych firmy, osoby uprawnione do reprezentowania firmy (członkowie Zarządu, wspólnicy uprawnieni do prowadzenia spraw Spółki), powinni sprawdzać, czy nie doszło do wypełnienia przesłanek ustawowych, które nakładają na nich obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Ponadto zalecamy, aby osoby uprawnione do reprezentowania firmy stale monitorowały terminowość płatności należności, jak również coroczne sprawozdania finansowe spółki w kontekście wartości majątku spółki i wysokości jej zobowiązań pieniężnych. Jedynie regularna analiza, przy jednoczesnej świadomości obowiązków prawnych ciążących na członkach zarządu, pozwolą na podejmowanie stosownych decyzji, które zapewniałaby pełną zgodność z przepisami prawa.